Zoek en boek Mijn favorieten
Mobiel menu openklappen

Zoek hier in Rivierenland

Generic filters
Exact matches only

Cultuurhistorische Landmarks Tiel

Hanze- en handelsstad

1. Stadsgracht

Rondom het grootste gedeelte der oude stad het beloop van de vermoedelijk omstreeks 1500 aangelegde binnengracht. Deze, sterk versmalde en genormaliseerde, gracht loopt van de Rechtbankstraat aan de zuidzijde tot de Grotebrugse Grintweg aan de noord-oostzijde der oude stad.

2. Waalkade

Is een grote en brede strook openbare ruimte waarmee het Tielse centrum aan de rivier grenst: kade, boulevard, strand, park en manifestatieveld in één. De kade is het visitekaartje van de stad.

3. Waterpoort

Wie vanuit het centrum van Tiel onder de Waterpoort doorloopt, heeft een wijds uitzicht op de Waal. Maar wist je dat vierhonderd jaar geleden op deze plek van deze poort ook water te vinden was? Eeuwenlang bevindt zich hier de binnenhaven van Tiel. Als de stad in de zeventiende eeuw uitbreidt, wordt de haven gedempt en ontstaat het plein.

4. Flipje 

Als je Tiel met jam verbindt kom je bij Flipje uit. De grote held van Tiel heeft zelfs een eigen standbeeld en een eigen museum. En terecht. Want Flipje is samen met het beroemde Michelinmannetje een van de oudste marketingsymbolen van Europa.

Ontsproten aan het brein van reclamemakers van bureau Alfen in 1935 worden zijn avonturen opgetekend in stripverhaaltjes door illustrator Eelco Marinus ten Harmsen van der Beek, met teksten op rijm van de hand van zijn vrouw Freddie Langeler. De strips hadden een opvoedend en braaf karakter. Vanaf de jaren vijftig ontwikkelt zich een ware voor die tijd bijna on-Nederlandse merchandising van Flipje, met een Flipposcoop, sleutelhangers en speldjes. In december van 2006 gaat Flipje met pensioen. Hoewel, hij maakt nog een gastoptreden in een strip in de strijd tegen vetzucht bij kinderen en hij is te bewonderen in het Flipje en Streekmuseum in Tiel.

5. Gotisch Huis

Dit prachtige laat-middeleeuwse Gotische pand heeft nog zijn Nederrijnse gevel uit de middeleeuwen met trapgevel en gevelnissen. De onderpui is na de Tweede Wereldoorlog gebouwd. Dit huis geeft je een goede indruk van hoe Tiel er in de late middeleeuwen moet hebben uitgezien met zijn vele indrukwekkende, grote huizen. De huizen op Weerstraat 47-49, met mooie boognissen, dateren uit de vroege 16e eeuw.

6. Rechtbank

De rechtbank Tiel was van 1838 tot 1934 een arrondissementsrechtbank in Nederland. Tiel was bij de oprichting het vierde arrondissement van de provincie Gelderland. Het arrondissement was verdeeld in vier kantons: Tiel, Geldermalsen, Culemborg en Zaltbommel. De rechtbank kreeg in 1882 de beschikking over een nieuw gerechtsgebouw ontworpen door J.F. Metzelaar. Het arrondissement werd in 1934 opgeheven en in zijn geheel gevoegd bij het arrondissement Arnhem.

Met ingang van 2011 deed het gerechtsgebouw alleen nog dienst als zittingslocatie van het kantongerecht; per 1 april 2013 is Tiel als zittingsplaats opgeheven. Van 2009 tot 2016 was in het gebouw een veiligheidshuis gevestigd. Daarna is het verkocht aan een vastgoedontwikkelaar die het heeft verbouwd tot 24 appartementen voor wonen met zorg.

7. St. Maartenskerk

Tiel is een van de oudste steden van Nederland. Tiel heeft een prachtige monumentale kerk die stamt uit de 9e eeuw, toen nog een klein kerkje, maar in de 16e eeuw was deze kerk de grootste kerk van Gelderland. En de toren is vandaag nog steeds de hoogste kerktoren van de Betuwe.

De Sint Maartenskerk heeft 10 gedaanten gekend, van een klein kerkje op de begraafplaats tot Romaanse kerk en uitgebouwd tot Gotische kerk. Die 10 gedaanten staan symbool voor de vele gezichten die Tiel heeft: Fruitstad aan de Waal, historische stad, Hanzestad, Fruitcorso, Appelpop, Tiel Maritiem, schatkamer van de Betuwe en dan ook nog stad om in te wonen en te werken. Een stad met vele gezichten, verschillende bevolkingsgroepen, religies en leefomgeving.

8. St. Dominicuskerk

 

9. Kalverbos

Het Kalverbos is een park met een rijke historie. In dit park liggen de resten van de ongeveer 1100 jaar oude Sint Walburgkerk. Deze kerk werd bezocht door de Tielse adel.

Het park met slingerpaden, plantsoenen en bomen bestaat sinds 1840 en is een ontwerp van Zocher. Het park kent nog enkele oorspronkelijke bomen uit die tijd; de linde, beuk, rode beuk, eik en taxus. De stenen fontein (centraal in het park) is toegevoegd in 1929 en een van de weinige voorbeelden van de Amsterdamse Schoolbouwstijl in Tiel.

10. Inundatiekanaal

 
Dwars door Tiel loopt een kaarsrecht kanaal van maar liefst drie kilometer lang. Het verbind de Waal met de Linge en is ooit aangelegd als onderdeel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Bij gevaar kon de sluis in Tiel worden opgezet. De Linge kreeg daardoor meer water, waardoor twintig kilometer verderop het land overstroomde en de vijand kon worden tegengehouden.